admin
Ngày Black Friday không chỉ đơn thuần là dịp mua sắm với những ưu đãi khủng mà còn chứa đựng một lịch sử phong phú và ít ai biết đến. Từ những biến cố tài chính cho đến sự thay đổi trong văn hóa tiêu dùng, hành trình phát triển của Black Friday đã trải qua nhiều thăng trầm. Bài viết này sẽ đưa bạn khám phá lịch sử ít ai ngờ tới của ngày Black Friday, mở ra những câu chuyện thú vị đằng sau sự kiện mua sắm nổi tiếng này.
Khởi nguồn và ý nghĩa tiêu cực ban đầu của Black Friday
Black Friday bắt nguồn từ những sự kiện không mấy tích cực, khiến cái tên này gắn liền với nhiều khía cạnh tiêu cực ở thời kỳ đầu. Ban đầu, thuật ngữ này không mang ý nghĩa lễ hội hay niềm vui mua sắm, mà ám chỉ những thời điểm căng thẳng kinh tế và xã hội khiến công chúng e ngại mỗi khi nhắc đến. Điều này phần nào làm nên nét đặc trưng cho cái tên Black Friday trước khi nó trở thành ngày hội mua sắm lớn mạnh như hiện nay.
Black Friday trong thế kỷ 19: Khủng hoảng tài chính năm 1869
Vào năm 1869, nước Mỹ chứng kiến một cuộc khủng hoảng tài chính nghiêm trọng khi hai nhà đầu tư tài ba cố tình thao túng thị trường vàng nhằm thu lợi lớn. Nỗ lực này dẫn đến sự sụp đổ kinh tế đột ngột khiến hàng loạt người dân mất trắng tài sản và gây ra cảnh hỗn loạn trên các sàn giao dịch. Cái tên Black Friday xuất phát từ ngày thứ Sáu đó để ghi dấu cho đợt suy thoái nặng nề và tâm lý hoảng loạn lan rộng trong xã hội.
Sự ác cảm với Black Friday đầu thế kỷ 20 do ảnh hưởng đến kinh tế và lao động
Đầu thế kỷ 20, thuật ngữ Black Friday vẫn tiếp tục bị xem là biểu tượng của khủng hoảng, thể hiện qua các vụ đình công và bạo động lao động xảy ra vào thứ Sáu gần Lễ Tạ ơn. Những căng thẳng này dẫn đến việc kinh doanh đình trệ, sản xuất giảm sút và làm tổn hại nền kinh tế địa phương. Người lao động cũng chịu ảnh hưởng nặng nề khi phải đối mặt với điều kiện làm việc tồi tệ cùng mức lương thấp. Chính vì vậy, Black Friday được nhìn nhận như một ngày đầy mâu thuẫn và bất ổn.
Hình thành văn hóa mua sắm gắn liền với mùa lễ hội
Qua thời gian, Black Friday dần chuyển mình trở thành ngày mở màn cho mùa mua sắm cuối năm gắn liền với các hoạt động lễ hội. Sự phát triển văn hóa tiêu dùng kết hợp cùng truyền thống lễ Tạ ơn đã tạo nên một không khí sôi động, thu hút người dân tham gia vào các hoạt động mua sắm rộn ràng. Quá trình này đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong cách mà cộng đồng đón nhận và tận hưởng ngày Black Friday theo hướng tích cực hơn.
Ông già Noel trở thành một phần không thể thiếu của Lễ diễu hành Lễ Tạ ơn của Macy, bắt đầu tại Thành phố New York vào năm 1924.
Cuộc diễu hành Lễ Tạ ơn của Macy’s và biểu tượng ông già Noel năm 1924
Năm 1924, Macy’s đã tổ chức chương trình diễu hành Lễ Tạ ơn lần đầu tiên tại New York với hình ảnh ông già Noel được đưa vào như biểu tượng chính thức. Sự kiện này nhanh chóng trở thành truyền thống thu hút hàng ngàn người xem mỗi năm, góp phần tạo nên không khí lễ hội đặc sắc đồng thời kích thích nhu cầu mua sắm trước mùa Giáng sinh. Ông già Noel từ đó trở thành biểu tượng gắn bó mật thiết với mùa lễ hội cũng như các hoạt động thương mại diễn ra quanh Black Friday.
Thay đổi ngày Lễ Tạ ơn dưới thời Tổng thống Franklin D. Roosevelt và phản ứng xã hội
Tổng thống Franklin D. Roosevelt đang cắt gà tây trong bữa tối Lễ Tạ ơn năm 1938.
Trong những năm Đại khủng hoảng, Tổng thống Franklin D. Roosevelt đã quyết định thay đổi ngày tổ chức Lễ Tạ ơn nhằm kéo dài thời gian mua sắm cuối năm và kích thích nền kinh tế suy yếu. Tuy nhiên, quyết định này gặp phải sự phản ứng trái chiều từ phía công chúng và nhiều bang vì làm xáo trộn truyền thống lâu đời. Việc điều chỉnh ngày lễ góp phần tạo nên những tranh luận gai góc nhưng cũng giúp thiết lập nền tảng cho sự ra đời của các hoạt động mua sắm đặc biệt liên quan tới Black Friday.
Sự phát triển và biến chuyển ý nghĩa của Black Friday từ những năm 1950 đến 1980
Giai đoạn giữa thế kỷ XX chứng kiến sự thay đổi rõ nét về cách thức và ý nghĩa của Black Friday khi nó dần trở thành thời điểm quan trọng khởi đầu cho mùa mua sắm cuối năm tại Mỹ. Từ một ngày mang gam màu tiêu cực, Black Friday chuyển sang là dịp để người tiêu dùng tập trung săn lùng ưu đãi còn các nhà bán lẻ coi đây là cơ hội thúc đẩy doanh số vượt trội. Quá trình chuyển hóa này mở ra một trang mới đầy hứng khởi cho truyền thống mua sắm hiện đại.
Black Friday tại Philadelphia: hỗn loạn giao thông và mua sắm trước trận bóng Army-Navy
Philadelphia được xem là một trong những nơi đầu tiên ghi nhận tình trạng hỗn loạn đặc trưng của Black Friday khi lượng người đổ dồn về trung tâm thương mại đông đảo khiến giao thông tắc nghẽn nghiêm trọng. Thời điểm này thường diễn ra ngay trước trận bóng đá Army-Navy, tạo nên một bầu không khí vừa náo nhiệt vừa căng thẳng giữa nhu cầu giải trí và mua sắm cùng lúc. Cảnh tượng này khiến cụm từ Black Friday lan rộng với hàm ý cả sự hỗn loạn lẫn hứng khởi.
Nỗ lực đổi tên ngày để giảm tiêu cực và sự hình thành văn hóa trung tâm thương mại ngoại ô
Trước tiếng vang không hoàn toàn tích cực của thuật ngữ Black Friday, nhiều nhà bán lẻ đã cố gắng đổi mới cách gọi nhằm cải thiện hình ảnh ngày này trong mắt khách hàng. Song song đó là sự phát triển mạnh mẽ của các trung tâm thương mại ở ngoại ô đô thị, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc mua sắm thoải mái và an toàn hơn so với trước kia. Những thay đổi này góp phần chuyển hóa diện mạo cũng như phong cách tận hưởng Black Friday theo hướng thân thiện hơn.
Ý nghĩa tích cực: Ngày các cửa hàng chuyển từ lỗ sang lời trong thập niên 1980
Bước sang thập niên 1980, thuật ngữ Black Friday bắt đầu mang hàm ý có tính xây dựng hơn khi nó dùng để mô tả ngày mà nhiều cửa hàng bán lẻ đạt được lợi nhuận dương sau một thời gian dài kinh doanh khó khăn. Đây được xem như cột mốc quan trọng đánh dấu sự phục hồi kinh tế vào dịp cuối năm, đồng thời củng cố vị trí của Black Friday như một thời điểm vàng cho ngành bán lẻ nói chung.
Black Friday trở thành ngày hội mua sắm lớn tại Mỹ và toàn cầu
Từ những năm cuối thế kỷ XX đến nay, Black Friday chính thức trở thành sự kiện mua sắm quy mô lớn thu hút hàng triệu người trên toàn nước Mỹ cũng như lan rộng ra nhiều quốc gia khác trên thế giới. Các cửa hàng bắt đầu mở cửa từ nửa đêm để đáp ứng nhu cầu săn sale khổng lồ từ khách hàng. Sự kiện này không chỉ góp phần thúc đẩy nền kinh tế nội địa mà còn làm thay đổi thói quen tiêu dùng của cả thế giới theo hướng năng động và hiện đại hơn.
Người mua sắm vào cửa hàng Kmart khi nơi này mở cửa vào đêm Lễ Tạ ơn tại Griffith, Indiana, năm 2012.
Mở cửa nửa đêm, xếp hàng dài chờ săn hàng giảm giá từ thập niên 1980 – 1990
Một xu hướng nổi bật bắt đầu từ thập niên 1980 là các cửa hàng bán lẻ mở cửa ngay sau nửa đêm ngày Lễ Tạ ơn để phục vụ khách hàng háo hức săn tìm các món đồ giảm giá hấp dẫn nhất trong năm. Hình ảnh dòng người xếp hàng dài ngoài trời từng giờ đồng hồ trở nên quen thuộc ở nhiều thành phố lớn trên nước Mỹ, tạo nên cảm giác háo hức pha chút kỳ vọng vượt lên trên tinh thần tiêu dùng thông thường.
Các bang công nhận ngày nghỉ cho nhân viên nhà nước, sự lan rộng ra nhiều quốc gia
Nhận thấy tầm quan trọng kinh tế cũng như văn hóa của Black Friday, nhiều bang tại Mỹ đã chính thức công nhận đây là ngày nghỉ dành cho nhân viên nhà nước nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho mọi người tham gia hoạt động mua sắm hoặc nghỉ dưỡng bên gia đình. Cùng lúc đó, hiệu ứng lan truyền của Black Friday cũng mở rộng ra nhiều quốc gia khác nhau trên toàn thế giới như Canada, Anh hay Úc với các chương trình giảm giá tương tự được tổ chức quy mô lớn.
Sự xuất hiện của Cyber Monday và các ngày mua sắm bổ trợ khác
Cyber Monday – bước ngoặt mua sắm trực tuyến sau năm 2005
Một nhân viên FedEx đang phân loại các gói hàng tại Oakland, California, năm 2005.
Cyber Monday xuất hiện lần đầu vào năm 2005 như một sáng kiến nhằm kích thích doanh số bán hàng trực tuyến ngay sau dịp Black Friday truyền thống. Đây được xem là bước ngoặt đánh dấu sự tăng trưởng vượt bậc của thương mại điện tử khi cung cấp thêm lựa chọn tiện lợi cho khách hàng muốn săn deal mà không cần phải xếp hàng chen chúc tại cửa hiệu vật lý.
Một nhân viên FedEx đang phân loại các gói hàng tại Oakland, California, năm 2005.
Small Business Saturday thúc đẩy doanh nghiệp nhỏ và đạt doanh số cao từ năm 2010 trở đi
Mặt tối của Black Friday Bạo lực và hỗn loạn mua sắm
Các vụ chen lấn đánh nhau và tai nạn trong các trung tâm thương mại kể từ năm 2006
Những cái chết và thương tích nghiêm trọng liên quan đến bạo loạn Black Friday
Tổng kết về lịch sử ít ai ngờ tới của ngày Black Friday
“Lịch sử ít ai ngờ tới của ngày Black Friday” hé lộ hành trình dài đầy biến động từ một thảm họa tài chính trở thành biểu tượng văn hóa mua sắm hiện đại được yêu thích trên toàn cầu. Qua từng giai đoạn phát triển cùng những trải nghiệm thực tiễn đa dạng, ngày lễ này đã chứng minh sức sống bền bỉ cũng như khả năng thích nghi vượt trội trong xã hội thay đổi không ngừng. Hiểu rõ nguồn cội sẽ giúp chúng ta thưởng thức trọn vẹn hơn niềm vui cũng như nhìn nhận sâu sắc hơn về vai trò to lớn của Black Friday đối với nền kinh tế lẫn đời sống cộng đồng.
